Bộ luật Hồng Đức là gì? Nội dung của Bộ luật Hồng Đức? Bộ luật Hồng Đức là bộ luật được đánh giá cao, có vai trò quan trọng trong lịch sử lập pháp của nước ta. Vậy Luật Hồng Đức là gì và nội dung ra sao? Hãy cùng Thoidaihaitac.vn đọc bài viết dưới đây nhé.
Tiến trình của Vương triều Luật Hình sự
- 1. Bộ luật Hồng Đức là gì?
- 2. Người khai sinh ra bộ luật Hồng Đức là ai?
- 3. Nội dung của Bộ luật Hồng Đức?
- 4. Vì sao Bộ luật Hồng Đức được cho là bộ luật hoàn chỉnh và tiến bộ nhất trong thời kỳ phong kiến Việt Nam?
1. Bộ luật Hồng Đức là gì?
Bộ luật Hồng Đức còn được gọi là Bộ luật Hình sự Quốc triều và Bộ luật Hình sự thời Lê triều.
Nhiều người lầm tưởng bộ luật này được tạo ra từ thời vua Lê Thánh Tông, nhưng Luật Hồng Đức chỉ là kết quả của thời kỳ hoàng kim của chế độ phong kiến tập trung Việt Nam, được biên soạn qua nhiều đời. dưới thời Lê sơ. Vua Lê Thánh Tông đã có công tổng hợp, phân chia, sửa đổi, hoàn thiện các bộ luật đã có từ các đời vua trước và xây dựng bộ luật này.
Hồng Đức thứ hai thời vua Lê Thánh Tông (1460-1497). Với sự đóng góp được cho là có vai trò quan trọng nhất của vua Lê Thánh Tông, Quốc triều hình luật thường được dân gian gọi với cái tên Bộ luật Hồng Đức.
2. Người khai sinh ra bộ luật Hồng Đức là ai?
Khác với nhiều văn bản luật có ghi rõ tên tác giả, bộ Quốc triều hình luật này được biên soạn qua nhiều đời đầu triều Lê nên không rõ ai chính xác là người khai sinh ra Bộ luật.
Những bộ luật đầu tiên xuất hiện từ thời vua Lê Thái Tổ (1428-1433), ngoài ra, có lẽ có sự đóng góp biên soạn của Nguyễn Trãi, Phan Phu Tiên … nhưng sử sách cho rằng, bộ kinh đã góp phần hoàn chỉnh. của Bộ luật này là vua Lê Thánh Tông (vì niên hiệu của vua này là Hồng Đức) thời Lê sơ.
3. Nội dung của Bộ luật Hồng Đức?
Luật Hồng Đức là một bộ luật tổng hợp bao gồm nhiều quy phạm pháp luật của nhiều ngành luật khác nhau: luật hình sự, luật dân sự, luật tố tụng, luật hôn nhân gia đình, luật hành chính, v.v.
Quốc triều hình luật quyển A.341 có 13 chương, được ghi thành 6 quyển (5 quyển 2 chương / quyển và 1 quyển 3 chương), gồm 722 điều. Ngoài ra, trước khi đi vào các chương, điều, Quốc triều hình luật còn có các biểu đồ quy định về các hạng tang, đồ tang, kích cỡ, hình dáng các loại dụng cụ (roi, trượng, còng, dây sắt,…).
Trong Bộ luật Hồng Đức, các quan hệ dân sự được đề cập nhiều nhất là các lĩnh vực sở hữu, quan hệ hợp đồng và thừa kế đất đai.
Bộ luật hình sự là nội dung quan trọng, chủ đạo, bao trùm toàn bộ nội dung của Bộ luật:
- Vô pháp vô sắc
- Condescend
- Chuộc tội bằng tiền
- Trách nhiệm hình sự
- Miễn, giảm trách nhiệm hình sự
- Khen thưởng người tố giác, trừng trị kẻ trốn tránh
Các nguyên tắc cơ bản trong lĩnh vực hôn nhân của pháp luật là: hôn nhân không tự do, đa thê và thiết lập chế độ gia đình phụ hệ. Nó thể hiện phép tắc của Nho giáo, trật tự gia đình – xã hội phong kiến nhưng vẫn có một số điểm tiến bộ.
Mặc dù không tách thành các chương riêng nhưng Tòa án hình sự quốc gia đã thể hiện một số khái niệm của pháp luật tố tụng hiện đại như:
- Thẩm quyền và thủ tục tố tụng của các cấp chính quyền khác nhau
- Các thủ tục như kiến nghị- tố cáo, thủ tục hỏi cung, thủ tục xét xử, cách thức xét xử, thủ tục bắt giữ.
4. Vì sao Bộ luật Hồng Đức được cho là bộ luật hoàn chỉnh và tiến bộ nhất trong thời kỳ phong kiến Việt Nam?
Bộ luật Hồng Đức là bộ luật tiêu biểu và hoàn chỉnh nhất trong lịch sử nhà nước phong kiến Việt Nam. Bộ luật có nhiều nội dung tiến bộ, nhân văn sâu sắc, kỹ thuật pháp luật hoàn thiện hơn so với các bộ luật cùng thời, tiếp cận gần với kỹ thuật pháp luật hiện đại.
Thứ nhất, Bộ luật thể hiện tư tưởng tiến bộ vượt bậc, đi trước thời đại, đặc biệt là tính nhân văn, nhân văn sâu sắc. bao gồm nhiều đối tượng “dễ bị tổn thương” hơn trong xã hội, chẳng hạn như người già, người khuyết tật, trẻ em, phụ nữ mang thai, v.v.
Bộ luật đề cập đến nhiều điều liên quan đến địa vị pháp lý của phụ nữ – điều hiếm thấy trong các bộ luật thời phong kiến. Xưa nay, người ta luôn cho rằng phụ nữ phải sống dựa vào gia đình chồng con, không được ly hôn.
Tuy nhiên, trong lĩnh vực hôn nhân, luật pháp bảo vệ các quyền của phụ nữ và trẻ em trong việc thắp hương, cúng tế, thừa kế và sở hữu tài sản. Phụ nữ có địa vị độc lập nhất định như quyền sở hữu tài sản, quyền xin ly hôn trong một số trường hợp. Ví dụ về ly hôn do lỗi của chồng quy định tại Điều 308:
“Chồng bỏ vợ 5 tháng không thấy động tĩnh gì (người vợ ra trình diện với cán bộ địa phương và cán bộ xã làm chứng) rồi mất vợ”.
Ngoài ra còn có các quy định không được ngược đãi vợ (điều 482) và nghĩa vụ chung thủy (điều 401, 405).
Quy định như vậy đã đảm bảo quyền lợi của người phụ nữ và quan trọng hơn, nó còn trở thành cơ sở để người chồng thực hiện tốt nghĩa vụ của mình đối với vợ và gia đình. Đây là quy định nổi bật thể hiện sự sáng tạo của nhà lập pháp nhằm duy trì ổn định trật tự trong gia đình.
Mặc dù bị giới hạn bởi khái niệm giai cấp hẹp hòi, luật này cũng đưa ra nhiều điều khoản để bảo vệ con người, bao gồm bảo vệ những người thuộc tầng lớp thấp trong xã hội, chẳng hạn như quyền dân chủ tự do của người dân, có nhiều điều khoản quy định những hình phạt cụ thể đối với nô dịch của nhân dân, nhất là ở chỗ không phân biệt địa vị xã hội và được bảo vệ danh dự, nhân phẩm. …
Đứng thứ hai trong lĩnh vực quan lại, Bộ luật Hồng Đức đặc biệt quan tâm đến việc đào tạo và sử dụng quan lại, các bộ luật liên quan đến tướng lĩnh các cấp chiếm hơn 50% tổng số bộ luật quy định về tội phạm.
Quan điểm “dân là gốc của nước” được thể hiện trong Luật Hồng Đức cho thấy truyền thống này đã được Lê Thánh Tông kế thừa, thể chế hóa để bảo vệ quyền lợi của nhân dân. với những người được giao trọng trách quản lý xã hội mà nhũng nhiễu dân, hành nghề dân.
Thứ ba, tuy ra đời cách đây hơn 500 năm nhưng Bộ luật Hồng Đức đã quy định hầu hết các tội danh cơ bản theo luật hình sự hiện đại. Hơn nữa, các nhà lập pháp thời bấy giờ đã thể hiện bản chất nhân đạo của thời đại như: có những quy định về các tình tiết chuộc tội, tăng nặng, giảm nhẹ …
Qua những thông tin mà bài viết cung cấp về Bộ luật Hồng Đức là gì và nội dung của nó, chắc hẳn bạn đọc đã có cái nhìn rõ nét hơn về Bộ luật được coi là có giá trị nhất trong thời đại phong kiến của đất nước. ta. Mời các bạn tham khảo thêm các bài viết liên quan tại mục Nó là gì? Chuyên mục Hỏi đáp pháp luật của Thoidaihaitac.vn.
- Suy nghĩ về số phận của người phụ nữ trong xã hội phong kiến
- Các giai cấp cơ bản trong xã hội phong kiến phương Đông là gì?
- Bắc Kỳ là tên của địa danh nào thời Lê?
